Ngon ngọt, món măng rừng đầu mùa ở Tây Bắc

Tháng ba về, khi hoa ban nở trắng các sườn đồi cũng là lúc măng rừng Tây Bắc bước vào mùa rộ và mỗi một vùng quê lại có một loại măng khác nhau. Măng đắng, măng bương, măng ngọt hay măng lay… tất cả chúng đều mang những hương vị đặc trưng riêng.

Không đợi tiếng sấm rền gọi măng nhú khỏi mặt đất, khi những cơn mưa xuân lất phất xuất hiện, người đào măng đã vác mai vào rừng tìm những búp măng còn ẩn trong lớp đất mang về nhà. Bởi lúc ấy, măng hãy còn non, giữ được vị ngọt và ngon. Nhiều món ăn chế biến từ măng rừng của đồng bào Tây Bắc đã để lại ấn tượng khó quên đối với du khách khi đến thăm vùng đất này.

Những cô gái Thái thường xuyên mang mắng xuống chợ để bán.

Người Mông thì có món măng xào ớt đỏ, vị cay xé lưỡi, ăn lúc nóng hổi. Hơi nóng, vị cay xè của món ăn giúp xua tan cái lạnh trong những ngày mưa phùn lất phất của miền núi cao quanh năm gió lộng.

Người Dao ở vùng Tây Bắc ưa măng đắng, măng bương và có cách làm măng chua để dành cho cả năm. Măng thái mỏng, cho vào chum hoặc vại, đổ nước ngập, đậy kín. Măng chua dần sau quá trình lên men, để dùng cho cả năm.

Măng được bán ở khắp các phiên chợ vùng Tây Bắc.

"Sành" ăn măng nhất có lẽ phải kể đến đồng bào dân tộc Thái. Họ tập chung sinh sống chủ yếu ở vùng chân núi, ở đó có nhiều loại tre khác nhau đồng nghĩa với việc măng non cũng đa dạng hơn. Từ đó, măng rừng được người Thái tận dụng và sáng tạo thành nhiều món ăn, hương vị phong phú.

Với các loại măng ngọt, măng lay…thì được luộc chín, chấm cùng bát chẳm chéo chế biến công phu. Miếng măng giòn, ngọt quyện với chẳm chéo đủ vị cay, mặn, ngọt, nồng khiến người thưởng thức có cảm giác tê tê nơi đầu lưỡi, hương vị đặc biệt, cuốn hút cứ giữ mãi trong cuống họng.

Măng đắng thì được chế biến cầu kỳ hơn: măng thái mỏng xào với thịt ba chỉ, cho thêm chút mùi tàu, húng quế, mắc khén tạo lên hương thơm ngào ngạt. Măng đắng luộc ăn ghém với lá chát, vị đắng tan đi trong cái tổng hòa của món ăn lạ mà hấp dẫn, kích thích vị giác của những người mới ăn lần đầu.

Món măng đắng luộc chấm với chẩm chéo.

Rồi thì món ngọn tre non ngâm ớt, ban đầu chỉ là thứ gia vị của người Thái, nay đã phổ biến đến nhiều nơi, các nhà hàng, quán ăn đều có. Sau này lại có thêm nhiều món chế biến từ măng rừng như: măng nhồi thịt, măng khô hầm xương, canh vịt nấu măng, măng nấu giò heo...

Hấp dẫn với món măng xào thịt ba chỉ thái mỏng.

Măng có nhiều loại và gần như có quanh năm. Mùa nào thức nấy: đầu mùa là măng đắng, măng sặt; giữa mùa có măng vầu he, măng bương chát nhẹ; cuối mùa thì ngon ngọt măng lay, măng ngọt…cứ thế, suốt một thời gian dài, từng loại măng nối tiếp nhau mang đến cho thực khách tinh ý cảm nhận được chút dư vị của cuộc sống.

Tăng Đào